पखाला 
पखाला लग्यो भने हामीले सुनेका र आफैले पनि भोगेकाले यो रोगमा दिनभरी दिसा लाग्छ, दिसाबाट पातलो पानीजस्तो तरलपदार्थ बग्छ ! यसले मानिषलाइ साह्रै दुख र हैरान बनाउँछ !


पखाला रोग लागेको कसरि थाहा पाउने ?

1. पखाला लग्नु भन्दा पहिले विस्तारै पेट दुख्छ ! 
2. कहिले थोरै गाढा त कहिले पातलो पानि जस्तो दिसा आउनु !
3. दिसा आउँदा पातलो भै पानीजस्तो पिचिरिक्क आउनु ! 
4. पेटमा दुखेजस्तो हुनु !
5. जिब्रोमा सुक्खापन देखिनु !
6. पानीको प्यास लाग्नु !
7. हिंड्दा गाह्रो भइ जहाँ पायो त्यहि बसौ जस्तो हुनु ! 

कामवासना भन्ने कुरा यौनिक रुपमा स्वस्थ व्यक्तिको अनिवार्य विषय हो । स्वस्थ व्यक्तिमा यौनचाहना व्यक्तिमा अनिवार्य रुपमा हुनुपर्छ र भएन भने त्यसले व्यक्ति यौनिक रुपमा अस्वस्थ छ भन्ने कुरा इंगित गर्छ ।


मानिसले यौन क्षमता बढाउन विभिन्न खाले उपाय अपनाउछन् । हामीले यहाँ त्यस्ता केही खानेकुराको सूचि प्रस्तुत गरेका छौँ जो मानिसमा कामवासना बढाउन कामयावी हुन्छन् -
वाइनको सेवनले महिला र पुरुष दुबैमा कामवासना तथा यौन क्षमतामा वृद्धि गर्छ ।
केरामा भिटामिन ए, बि, सी, पोटासियम, लगायतका तत्व प्रसस्त मात्रामा पाइन्छ । भिटामिन बी र पोटासियम सरीरमा सेक्स हर्मोनको उत्पादन बढाउन सहयोगी हुन्छन् ।
तराइका थारु आदिवासीले खाने घुँघीको सेवनले मानिसमा यौनक्षमता बढाउन निकै सहयोग गर्छ । घुँघीमात्र नभएर अन्य सी फूडको सेवनले पनि मानिसमा यौनक्षमतामा वृद्धि गर्छ ।
लसुनको नियमित सेवनले कामवासनामा वृद्धि गर्छ । लसुनमा पाइने एलिसिन नामक तत्वले यसमा भूमिका निर्वाह गर्छ ।
कुरिलो निकै पौष्टिक तरकारी त हो नै यसले मानिसमा यौन क्षमता बढाउन पनि ठूलो सहयोग गर्छ । यसमा विभिन्न खाले भिटामिनका साथै पोटासियम लगायतका तत्व पनि पाइन्छ । यसरी सरीरमा रक्तसंचार सन्तुलित गराउँछ ।
चकलेटको भोजनले पनि मानिसमा यौन क्षमतामा वृद्धि गर्न सहयोग पूराउँछ । चकलेटमा फेनिलेथाइलामाइन तथा सेरोटोनिन नामक तत्व पाइन्छ । यसले सरीरमा उर्जा बढाउनुका साथै चरम आनन्द प्राप्तिमा पनि सहयोगी हुन्छ ।
तुलसीको पातको रस नियमित खाने गर्नाले मानिको यौनक्षमतामा वृद्धि हुन्छ ।
खुर्सानीको सेवनले पनि मानिसमा कामवासना वृद्धि गर्ने विभिन्न अध्ययनले देखाएका छन् । खुर्सानीमा पाइने क्याप्साइसिन तत्वले यसमा भूमिका खेल्छ ।

व्यक्तिअनुरूप स्तनको स्वरूप एवं आकारमा धेरै विविधता पाइन्छ । स्तनमा भएका तन्तुका आधारमा यो कुनै ठूलो वा सानो हुन्छ । सामान्यतयाः स्तनको आकार वा स्वरूपलाई प्रभाव पार्ने प्रमुख कुरा निम्न छन्ः स्तनका तन्तुको मात्रा, पारिवारिक इतिहास, उमेर, तौल बढ्नु वा घट्नु, स्तनको छालाको मोटाइ वा तन्कन सक्ने गुण, रागरस (हार्मोन) हरूको प्रभाव । स्तनको विकासका क्रममा यसको आकार र कडापनमा पनि परिवर्तन हुन्छ । किशोरावस्थामा स्तनको तन्तु बढ्दै जाँदा यो गोलाकार हुन्छ र त्यति बेला यसका तन्तुहरू पनि निकै खाँदिएका हुनाले वयस्क उमेरका महिलाभन्दा कडा हुन्छ । उमेर बढ्दै गएपछि स्तनको खँदिलोपन पनि घट्दै जाने हुनाले पहिलेको तुलनामा नरम हुँदै जान्छ । स्तनको आकारमा वंशाणुगत प्रभाव एकातिर हुन्छ भने अर्कातिर पोषणको । यी दुवैको संयुक्त प्रभाव स्तनको आकार निर्धारणमा महत्वपूर्ण छ । आमा र दिदीहरूको स्तनको आकार प्रकारसँग धेरै मिल्नु वंशाणुगत कारण हुनसक्छ ।

के पातली हुँदैमा स्तन पनि साना हुन्छन् ?

तपाईंले आफूलाई पातली भन्नुभए पनि तौल लेख्नुभएको छैन । शरीरको तौलअनुसार अन्य भाग जस्तो ठयाक्कै नहुने भए पनि तौल कम हुँदाको स्तन पनि सानो हुने स्थिति रहन्छ ।  हामी शरीरको Body Mass Index (BMI) कति हेरेर तौल सामान्य भन्दा कम वा बढी भएको निक्यौल निकाल्छौं । सामान्यतः हामी वयस्क व्यक्तिको उचाइ र तौलका आधारमा शरीरमा कति ‘बोसो’ छ नाप्छौं । यसलाई  Body Mass Index (BMI) भनिन्छ । हुन त यो पद्धतिका पनि आफ्नै सीमितताहरू छन् । यो क्ष्लमभह यदि १८ दशमलव ५ देखि २४ दशमलव ९ सम्म छ भने त्यसलाई सामान्य तौल मानिन्छ । यो २५ देखि २९ दशमलव ९ सम्म भएको स्थितिमा तौल बढी भएको मानिन्छ भने यो ३० भन्दा बढी भएको स्थितिमा ‘मोटो’ (obese) भनिन्छ । त्यसैगरी १८ दशमलव ५ भन्दा कम द्यःक्ष् भएको व्यक्तिलाई कम तौल भएको मानिन्छ । तपाईंको उचाइ ५ दशमलव ४ इन्च र तौल ४५ किलोग्राम छ, भने तपाईंको द्यःक्ष् यस्तै १७ हुन्छ । यो तौल सामान्यभन्दा कम हो । त्यसैले पोषणमा ध्यान दिनु राम्रो हुन्छ । पहिले तौल बढी भएर पछि घट्न गएको स्थितिमा पनि स्तनको आकारमा कमी आउनुका साथै कसिलोपनमा पनि कमी आउन सक्छ अर्थात् नरम हुनसक्छ । तौलमा थोरैमात्र उतार-चढाव हुँदा स्तनमा परिवर्तन नदेखिन सक्छ ।

स्तन बढाउने उपाय
 
घरेलु उपाय गरेर स्तनको आकारलाई उल्लेख्य रूपमा प्रभावकारी तवरले बढाउन सकिएला जस्तो लाग्दैन, तर कतिपय समाजमा ठूला आकारका स्तनलाई आकर्षक मानिने भएकाले यसलाई ठूलो बनाउन महिलामाथि दबाब हुन्छ । सौन्दर्यसँग स्तनको आकार तथा आकृति जोडिने भएकाले त्यस्तो भएको हुनसक्छ । त्यसै कारणले संसारभर नै स्तनलाई बढाउन वा आकर्षक देखाउन विभिन्न विधि प्रयोग हुने गरिएको देखिन्छ । छोटकरीमा केही प्रमुख विधिको चर्चा गरौं ।
क्रिम प्रयोग गरेर स्तन वा मुन्टोको मालिसले स्तनको आकार बढ्ने दाबी गरिए पनि यसले ‘स्थायी’ रूपमा आकार बढ्छ भन्ने कुरा प्रमाणित छैन । केही कसरतले छातीको मांसपेशीलाई बलियो र ठूलो बनाउँछ  र यस्तो स्थितिमा स्तन ठूलो भए जस्तो लाग्न सक्छ, तर त्यसले स्तनको ‘कपको आकार’ लाई परिवर्तन गर्दैन । विभिन्न रसायनिक औषधियुक्त मल्हमको प्रयोग अर्को उपाय हो । उत्पादनकर्ताको भनाइमा यस्ता मल्हमले सीधै स्तनको तन्तु तथा कोषमा कार्य गरेर त्यसको वृद्धि गराउँछ ।
हाल स्तन बढाउने विभिन्न किसिमका खाने चक्की विश्व बजारमा उपलब्ध हुन थालेका छन् । जडिबुटी पनि भएको दाबी गरिएका ती औषधि निर्माणकर्ताहरूको भनाइमा यसको सफलता निकै छ । जे सुकै दाबी गरिए पनि अमेरिकी FDA तथा  National Research Center for Women and Families जस्ता संस्थाले यस्ता कुरा प्रमाणित गर्न बाँकी नै छ । त्यसबाहेक स्तनको आकारमा वृद्धि गर्न पम्पको प्रयोग पनि निकै चर्चामा छ । शल्यक्रिया एउटा अर्को प्रचलित उपाय हो । शल्यचिकित्साले नकारात्मक प्रभावबिना नै नतिजा दिन सक्ने दाबी गरिए पनि त्यसको दीर्घकालीन प्रभावका बारेमा यसै भन्न सकिने स्थिति भने छैन । शल्य चिकित्सा गरेर स्तनको आकार बढाउन सकिन्छ, तर अत्यधिक खर्चका साथै शल्य चिकित्साको कुप्रभावको असर खप्नुपर्ने हुनसक्छ ।
तपाईंले फोम भएको ब्रा अर्थात् थुनचोली प्रयोग गर्नुभएको छ । स्तन कसैलाई देखाउनुपर्ने अङ्ग नभै छोपेरै राख्नुपर्ने अङ्ग हो । यसलाई आकर्षक देखाउने अन्य उपाय जस्तैः थुनचोली (ब्रा) भित्र कपडा, कपास वा यस्तै कुनै वस्तुको प्रयोग गर्ने वा स्तनलाई माथितिर उचाल्ने साधनहरूले आकर्षण थप्छ । श्रीमान्लाई तपाईंको स्तनका सम्बन्धमा कुनै गुनासो छैन भने यो एउटा राम्रो उपाय हुनसक्छ । स्तन सानै भए पनि त्यसले यौन सुख दिन दूध उत्पादन गर्न सक्छ । अन्तमा के भनौं भने आफ्नो तौल बढाउनतिर पनि ध्यान दिनुहोस् त्यसबाहेक प्रकृतिले दिएको स्तनको आकारमा सहज बन्ने प्रयास गर्नु बेस हुन्छ ।

 


                                                           
                






 यौनसम्पर्कको बेलामा लिंग उत्तेजना नहुने कारण के होला ?      
    चाहिएको बेलामा चाहेजस्तो रूपमा लिङ्ग उत्तेजित नभै यौनसम्पर्क राख्न नसकेको अनुभव धेरैजसो पुरुषले जीवनको कुनै न कुनै बेला गरेका हुन्छन्। लिङ्ग उत्तेजित नहुनु वा उत्तेजित अवस्थामा आइसकेको लिङ्गलाई त्यही स्थितिमा कायम राख्न नसक्ने समस्यालाई imउयतभलअभ वा भचभअतष्भि मथकागलअतष्यल भनिन्छ। मानिस यन्त्र नभएकाले उनीहरूका कार्य एकनासका हुँदैनन्, त्यसैले कहिलेकाहीँ मात्र यस्तो भए अनावश्यक रूपमा चिन्ता लिनुपर्दैन। योनिमा प्रवेश गराउनुभन्दा पहिले राम्रोसँग उत्तेजित भएको स्थितिमा शारीरिक पक्ष ठीकै देखिन्छ। शारीरिक तथा मानसिक रूपमा तयार नभै यौनसम्पर्क गर्नुपर्दा वा कसैलाई आफ्नो यौनक्षमता प्रदर्शित गर्नुपर्ने दबाबपूर्ण स्थिति भए समस्या अझ चर्को हुनसक्छ। यस्तो यौन क्षमता प्रदर्शित गर्नुपर्ने दबाबका कारण हुने चिन्तालाई हामी कभहगब उिभचायrmबलअभ बलहष्भतथ  -यौन कार्य सम्पादनको चिन्ता) भन्छौं।

एभचायrmबलअभ बलहष्भतथ कम गर्न के गर्नुपर्ला ?

कार्य सम्पादनको चिन्ताले धेरै कुरा बिगार्न सक्छ। कुनै कार्य ठीक तरिकाले हुँदैन कि भनेर चिन्ता गर्न थालिन्छ र विस्तारै यो चिन्ता बढ्न थालेपछि कार्य सम्पादन क्षमता नै ह्रास आउन थाल्छ। कति जनाले त यौन क्रियाकलापबाटै परहेज गर्छन् अनि आत्मसम्मान घट्न थाल्छ, सम्बन्धमा समस्या आउन थाल्छ। यस विषयमा सधैँ चिन्ता गरिरहँदा वा चिन्ता गर्दिन भनेर -कतै आज गर्दा पनि उत्तेजित हुँदैन कि भनेर) त्यसकै बारेमा जहिले पनि सोचिरहँदा यौन कार्य सम्पादनमा सुधार आउँदैन। मनमा भय वा चिन्ता हटाउनु आवश्यक हुन्छ। आत्मविश्वास बढाउनुपर्छ। तनाव र चिन्ता कम गर्ने उपाय अपनाउनुपर्छ। कहिलेकाहीँ औषधि सेवन गर्नुपर्ने पनि हुनसक्छ। यस्तो समस्यामा कतिपयले हिप्नोसिसले मदत गर्ने कुरा गरेका छन्।
महत्त्वपूर्ण कुरा के भने यसका लागि दृढ अठोट तथा धैर्यता अति नै आवश्यक हुन्छ। भावनात्मक तथा प्रणय सम्बन्धका लागि समर्पित भएर प्रयास गर्नुपर्छ। दिक्क अर्थात् बोर भएको स्थितिमा पनि यस्तो समस्या पर्छ। यस्तो बेलामा सम्बन्धलाई रमाइलो राख्न के गर्न सकिन्छ भन्ने विषयमा सोच्नुपर्ने हुन्छ। यस कार्यमा आफ्नो यौन साथीको सहयोग तथा समझदारी उत्तिकै महत्वपूर्ण हुन्छ। यौनसाथीको समझदारीपूर्ण सहयोगले मनमा भएको चिन्ता हटाउन अनि आत्मविश्वास जगाउन मद्दत मिल्छ। यौन साथीको कुनै पनि नकारात्मक टिप्पणीले समस्यालाई बढाउँछ। समस्या कायम रहे यौन विशेषज्ञ वा मनोरोग विशेषज्ञको सहयोग आवश्यक हुन्छ।

महिलाले कसरी यौन आनन्द प्राप्त गर्ने ?

यौन आनन्द प्राप्त गर्ने उपाय

यौन आनन्द विभिन्न किसिमले प्राप्त गर्न सकिन्छ। केहीले तपाईंलाई चरमसुखसम्म नै पुर्‍याउन सक्छन् भने अन्यले यसलाई सहयोग पुर्‍याउने वा अर्कै किसिमको आनन्द दिन्छन्।

- योनि-लिङ्ग यौनसम्पर्क यौन आनन्द प्राप्त गर्न धेरैले प्रयोग गर्ने क्रियाकलाप हो।

- मुखमैथुन यौन आनन्द प्राप्त गर्ने अर्को उपाय हो।

- गुदामैथुनबाट पनि धेरैले यौन आनन्द प्राप्त गर्ने गरेका छन्।

- हस्तमैथुन महिलाहरूले यौन आनन्द प्राप्त गर्ने एउटा उत्तम उपाय हो।

- भगांकुर चलाउनु वा यसको धर्षण नै महिला चरमसुखमा पुग्ने सायद सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण यौन क्रियाकलाप हो। यो यस्तै ९० प्रतिशत महिलामा यौन संवेदनशीलताको केन्द्रका रूपमा हुन्छ। आफूलाई सजिलो लाग्ने वा मन पर्ने कुराले वा आफूलाई मन पर्ने कुनै पनि तरिकाले यसलाई चलाउने सकिन्छ। चलाउने वा घर्षण गर्नेबाहेक दबाब दिने, विस्तार हल्लाउने वा जोडले हल्लाउने वा यसलाई कुनै वस्तुमाथि थिच्ने जस्ता अनेक उपाय गर्न सकिन्छ। पानीको हल्का फोहराको प्रयोगलाई पनि कतिपय महिला विशेष उत्तेजना प्रदान गर्ने उपायका रूपमा लिएका छन्।

- योनिमा केही पसाउनु यौन आनन्द प्राप्त गर्ने अर्को प्रमुख उपाय हो। यसो गर्दा योनिमा पर्याप्त मात्रामा रस आइसकेको हुनुपर्छ र यौन उत्तेजना हुँदा यो स्वाभाविक रूपमै हुन्छ। त्यस्तो नभएको स्थितिमा अन्य कुनै चिप्लो पदार्थको प्रयोग गर्न बिर्सनु हुँदैन। यस्तो पसाउने कुरा सफा भएको कुरा सुनिश्चित गर्नुपर्ने हुन्छ। औंला पसाउँदा आफूलाई आनन्द आउने स्थान योनिमा खोज्न सकिन्छ जुन सामान्यतः योनिको अगाडितिरको भित्तामा केही भित्र जघनास्थी -उगदष्अ) र पाठेघरको मुखको बीचतिर हुन्छ। यसरी हस्तमैथुन गर्दा केही महिलाले थप यौन उत्तेजनाकापनि प्रयोग गर्ने देखाएका छन्।

- यौन आनन्द थप्न वा त्यसलाई सहयोग गर्दा  पुरुषको लिङ्ग आकारको कृत्रिम वा प्राकृतिक वस्तु पनि प्रयोग गर्छन्। अंग्रेजीमा खष्दचबतयचक -भ्राइवेटर) भनिने यौन प्रसाधन विभिन्न किसिमको आकार तथा प्रकारमा पाइन्छन्।

त्यसबाहेक यौन परिकल्पना, चुम्बन, मन पर्ने व्यक्तिसँगको आलिङ्गन, कपाल, स्तन तथा स्तनको मुन्टो, तीघ्रा, यौनाङ्ग वा अन्य यौन संवेदनशील अङ्ग सुमसुम्याउनु यौन संवेदनशील अङ्गको मालिस गर्नु वा एक अर्कालाई काउकुती लगाउनु, एक-आपसमा शरीर घर्षण गराउनु, यौन साहित्य पाठ गर्नु, यौन चलचित्र हेर्नु, यौनजन्य प्रदर्शनी हेर्नु, काखी यौनसम्पर्क, स्तन यौनसम्पर्क, तीघ्रामा यौनसम्पर्क, यौनअङ्ग रगड्ने जस्ता अनेक उपाय यौन आनन्द प्राप्त गर्ने क्रममा प्रयोग गर्न सकिन्छ।

विवाह भएको बाह्र वर्षसम्म सन्तान नभएपछि इश्वरी विकले घरभित्र मात्र होइन समाजबाट पनि रुखो व्यवहार सहनुपर्‍यो। आफ्नै लोग्नेले पनि सम्पूर्ण दोष लगाउँदै अर्को बिहे गर्ने धम्की दिएपछि सन्तान प्राप्तिका लागि उनले मन्दिरहरु चहार्दै भाकलसमेत गरिन् तर उनको कोख बाँझै रह्यो। काखमा आफ्नै बच्चा खेलाउने इच्छाले लोग्नेसँग काठमाडौं आएर जँचाउँदा बच्चा नहुनुको भेद थाहा पाएपछि उनी छक्क परिन्। भेद खुलेपछि उनका श्रीमान्ले नै पश्चात्ताप गरे। दुवैलाई निःसन्तान केन्द्रमा उपचार गराउँदा इश्वरीको पाठेघरको मुखमा सानो घाउ देखियो, जुन उपचार गराउँदा ठीक हुन्थ्यो। विडम्बना, उनको लोग्नेको वीर्य जाँच गराउँदा शुक्रकीट नै नभएको पाइयो। अन्त्यमा कृत्रिम उपचार प्रविधिद्वारा सन्तान जन्मिएपछि परिवारमा खुसी छाएको छ।


एक अध्ययनअनुसार नेपालका विवाहित दम्पतीमध्ये झन्डै १५ प्रतिशतले विभिन्न समस्याले गर्दा सन्तान जन्माउन सकेका छैनन्। निःसन्तान हुनुको पीडासँगै आपसी मनमुटाव, पारिवारिक पीडा र समाजको होच्याउने व्यवहारले दम्पतीलाई ठूलो चोट पुर्‍याइरहेको हुन्छ। त्यसमा पनि विशेषगरी महिलामाथि नै सम्पूर्ण दोष थोपर्ने गरेको पाइन्छ। डेढ दशकदेखि निःसन्तान दम्पतीलाई परामर्श र उपचार सेवा दिंदै आउनुभएकी स्त्रीरोग तथा हर्मोन विशेषज्ञ डा. उमा श्रीवास्तव महिला वा पुरुषमध्ये कुनै एक अथवा दुवैमा समस्या भयो भने सन्तान नहुने बताउनुहुन्छ। सन्तान नहुनुमा ३५ प्रतिशत पुरुष, ३५ प्रतिशत महिला र झन्डै ३० प्रतिशत दुवै दम्पतीमा समस्या रहेको पाइएको छ। परिवार नियोजनका साधन प्रयोग नगरीकन दम्पतीबीच शारीरिक सम्बन्ध भएको दुइ वर्षसम्म पनि गर्भ रहन नसकेको खण्डमा निःसन्तान अथवा बाँझोपन भएको मानिन्छ। यौनसम्पर्कको बेला साधनको प्रयोग गरिएको छैन भने झन्डै ८० प्रतिशत दम्पतीको एक वर्षमै सन्तान जन्मिन्छ। त्यस्तै गरी झन्डै ९० प्रतिशतको विवाह गरेको दुइ वर्षामा बच्चा जन्मिनसक्छ।


परिपक्व अण्डकोष र स्वस्थ शुक्रकीट जरुरी

नेपाली समाजमा सन्तान जन्माउन नसक्नुमा धेरैजसो महिलालाई नै दोष लगाउने गरिन्छ तर निःसन्तान हुनुमा पुरुषको पनि विभिन्न कमजोरी र समस्या रहेको हुन्छ, तैपनि यसतर्फसमाजको त्यति ध्यान गएको पाइँदैन। वीर्य एवम् शुक्रकीट पैदा गर्ने अण्डकोषमा परिपक्वता नआए सन्तान जन्माउन नसकिने डा. श्रीवास्तव बताउनुहुन्छ। १७-१८ वर्षको उमेरसम्ममा पुरुषहरुको अण्डकोषमा परिपक्वता आउनु जरुरी हुन्छ।


विभिन्न कारणबाट अण्डकोषलाई नराम्रो असर पर्‍यो भने अण्डकोषले स्वस्थ र परिपक्व शुक्रकीट उत्पादन गर्न सक्दैन। वरिष्ठ सर्जन एवम् युरोलोजिस्ट डा. सीपी मास्केका अनुसार क्षयरोग, कुष्ठरोग, गोनोरिया रोग लागेको छ भने शुक्रवाहिनी नली बन्द हुन सक्छ, जसले गर्दा पुरुष सन्तान जन्माउन अक्षम हुन पुग्छ। कुनै दुर्घटनामा परेर अण्डकोषमा असर पुग्न सक्छ। त्यस्तै पटक-पटक हाइड्रोसिल भइरह्यो भने पनि शुक्रकीट बन्न नसकी निःसन्तान हुन सक्छ। कतिपय बच्चाको आमाको पेटमै छँदा पनि अण्डकोष सुकेको हुन्छ। बच्चा जन्मने बेला अण्डकोष अण्डथैलीमा नझरी बीचैमा अड्किन सक्ने उल्लेख गर्दै डा. मास्के भन्नुहुन्छ- 'अण्डकोष बीचैमा अड्किएको छ भने अप्रेसन गरी अण्डथैलीमा झार्नुपर्छ। अन्यथा अण्डकोष बटारिएर क्यान्सर, हर्नियाजस्ता रोग लाग्न पुग्छ।’


अण्डकोष सेकाउनु घातक

अण्डकोष आफ्नो ठाउँमा नझरेमा, अण्डकोषमा पानी जम्ने -हाइड्रोसिल) भएमा, तातो ठाउँमा कडा परिश्रम गर्ने व्यक्तिमा निःसन्तान हुने सम्भावना हुन्छ। कस्सिएको अन्डरवेयर लगाउँदा पनि अण्डकोषमा नराम्रो असर पुग्छ। कतिपयले अण्डकोष सेकाउने समेत गर्छन्। यसो गर्दा बाँझोपनको समस्या आउन सक्ने बताउँदै डा. मास्के भन्नुहुन्छ- 'अण्डकोष सेकाउँदा शुक्रकीट नबन्न सक्छ।’ अण्डकोषलाई सन्तुलित तापक्रममा राख्नलाई नै अण्डथैली गर्मी मौसममा झोलिन्छ भने जाडोमा चाउरिन्छ। पुरुषहरुमा स्वस्थ, गतिशील र सबल शुक्रकीट उत्पादन हुनुपर्छ। शुक्रकीट उत्पादन र परिपक्वतामा खानपान, जीवनशैलीले प्रभाव पार्ने चिकित्सकहरु बताउँछन्। धूमपान, मदिरा सेवन, दुर्व्यसनी, कामको बोझ आदिले गर्दा पनि पुरुषको वीर्य तथा शुक्रकीटको उत्पादनमा कमी आउनुका साथै शुक्रकीट सक्षम नहुन सक्छ। 

मस्तिष्क र अण्डकोषबीच पनि आपसी अन्तरसम्बन्ध रहेको हुन्छ। मस्तिष्कमा रहेको पिट्युटरी ग्रन्थ्रिले अण्डकोषसँग समन्वय गरी टेस्टेस्टेरोन हर्मोन पैदा गर्नुपर्छ। युरोलोजिस्ट डा. सीपी मास्के टेस्टेस्टेरोन हर्मोन आवश्यकताभन्दा बढी भएमा वीर्य कम बन्ने वा बन्दै नबन्ने बताउनुहुन्छ। त्यस्तै प्रोल्याक्टिन बढी भएमा शुक्रकीट बन्दैन। यस्तो अवस्थामा रगत जाँच गरेर औषधि उपचार गर्न सकिन्छ। क्रोमोजोमको गडबडी, हर्मोनहरुको असन्तुलन आदि कारणले पनि शुक्रकीट स्वस्थ र सक्रिय नहुने धारणा चिकित्सकहरुको छ।


शीघ्र स्खलनको समस्या

कतिपय पुरुषको विभिन्न शारीरिक र मानसिक कारणबाट लिंग उत्तेजित नहुँदा यौनसम्पर्क गर्न अक्षम भएको पाइएको छ। त्यस्तै यौनसम्पर्कका बेला लिंग पूर्णरुपमा उत्तेजित हुनुभन्दा अगाडि नै वीर्य स्खलन हुने समस्या लिएर पनि पुरुषहरु उपचार गराउनतिर लागेका छन्। वीर्य स्खलन छिटो हुँदा शुक्रकीट पाठेघरसम्म जान पाउँदैन। फलस्वरुप गर्भ नरहन सक्छ। दम्पतीले यौनआनन्द पनि पाउँदैनन्। यौनसम्पर्क गर्ने तरिका नजानेर पनि राम्रोसँग वीर्य स्खलन हुन पाउँदैन। शुक्रकीट बग्ने शुक्रवाहिनी नलीमा अवरोध पुग्यो भने पनि सन्तान जन्मन पाउँदैन। पुरुषको शुक्रकीट प्रवेश गर्ने क्रममा महिलाको योनि र पाठेघरमा रहेका रसायनले आक्रमण गरी शुक्रकीटलाई नष्ट गरेका कारण पनि दम्पती निःसन्तान हुन पुग्छन्। सामान्यतया वीर्यको आयतन ३ देखि ५ मिलिलिटर हो। प्रत्येक मिलिलिटरमा कम्तीमा ६० मिलियन -६ करोड) शुक्रकीट हुनुपर्छ। अण्डकोष भने सामान्यतया ४ देखि ५ सेन्टिमिटरको हुने गर्छ। बन्दै नबनेको शुक्रकीट उपचार गरेर बनाउन सकिंदैन। तर अन्य अवस्थामा भने उपचार गरेर सन्तान प्राप्ति गर्न सकिन्छ।

परिपक्व डिम्बको आवश्यकता

सन्तान हुन नसक्नुमा महिलामा पनि विभिन्न किसिमका समस्याहरु हुन सक्छन्। महिलाको डिम्बाशय, डिम्बवाहिनी नली तथा पाठेघरमा समस्या देखिएमा बाँझोपन हुन जान्छ। डा. उमा श्रीवास्तवका अनुसार सन्तान हुनका लागि पुरुषको सक्षम शुक्रकीट र महिलाको अण्डबीच मिलन हुनुपर्छ। तर महिलाको योनिमार्गको विकास नभएको वा सेप्टमद्वारा योनिमार्ग बन्द भएमा सन्तान हुन सक्दैन। महिनावारी हुने महिलाको प्रत्येक महिना डिम्बाशयबाट दुइ-तीनवटा डिम्ब बढ्न खोज्छन् तर कतिपय डिम्ब बढ्न नसकेर सुक्छन्। एउटा डिम्ब भने परिपक्व हुन पुग्छ। सो परिपक्व डिम्ब फुटेको बेला यौनसम्पर्क गरेको खण्डमा गर्भ रहन पुग्छ। डा. श्रीवास्तवका अनुसार कतिपय महिलाको राम्रो डिम्ब उत्पादन नहुने हुन्छ भने कसैको डिम्ब नै उत्पादन हुँदैन। यस्तो बेला राम्रो डिम्ब उत्पादन नहुनेले औषधि उपचार गरे परिपक्व डिम्ब उत्पादन भई सन्तान प्राप्तिको बाटो खुल्छ।


वीरगन्जकी तृष्णा यादवको विवाह भएको तीन वर्षसम्म सन्तान नभएपछि उपचार गराउँदा डिम्ब उत्पादन गर्ने हर्मोनको कमी भएका कारण गर्भ नरहेको पाइएको चिकित्सकहरुले बताएका छन्। डिम्ब उत्पादन गर्ने हर्मोनहरुको परीक्षणपश्चात् लगातार पाँच महिनाको उपचारपछि गर्भ बोक्न सफल यादव खुसी हुँदै भन्छिन्- 'लोग्नेले अर्को बिहे गर्ने कुरा गर्न थालेका थिए, घरमा अब सौता होइन नयाँ सन्तान आउने थाहा पाएपछि सबैजना खुसी हुनुभा’ छ।’ महिलाको डिम्ब उत्पादन र परिपक्वतामा इस्ट्रोजन र प्रोजेस्टेरोन हर्मोनको मात्रा सन्तुलन हुनुपर्छ। इस्ट्रोजन हर्मोन आवश्यकताभन्दा बढी भएमा केटीहरु बढी उच्छृङ्खल हुन्छन्। त्यस्तै टेस्टेस्टेरोन हर्मोन बढी भएमा महिनावारी नियमित हुँदैन। यस बेला महिलाको गालामा डण्डिफोर आउने, चिडचिडाहट हुने र बढी मोटाउने गरेको डा. श्रीवास्तव बताउनुहुन्छ।


डिम्बवाहिनी नली खुला हुनुपर्छ

विवाह भएको १५ वर्षबित्दा पनि बुटवलकी शिखा श्रेष्ठको सन्तान नभएपछि जँचाउँदा डिम्बवाहिनी नली बन्द भएको पाइएको थियो। दुइ पटकसम्म गर्भपतन गराएकी शिखाको पाठेघर र नलीहरुको एक्सरे गर्दा दुवै डिम्बवाहिनी नली बन्द भएको देखिएको थियो। सन्तान प्राप्तिका लागि हाल उनी उपचार गराइरहेकी छिन्। डा. श्रीवास्तव असुरक्षित किसिमले गर्भपतन गराउँदा रगत जमेर डिम्बवाहिनी नली बन्द हुने बताउनुहुन्छ। फलस्वरुप पुरुषको शुक्रकीट डिम्बाशयमा जान सक्दैन र सन्तान प्राप्ति हुँदैन।


पाठेघर र डिम्बाशयको विकास

डिम्ब बस्ने डिम्बाशय र भ्रूण बस्ने पाठेघरको विकास भएको छैन भने बाँझोपन हुन पुग्छ। पाठेघरको मुखबाट उत्पादन हुने सर्भिकल म्युकस र योनिबाट उत्पादन हुने भेजाइनल सेक्रेसन (Vaginal secretion ) कम हुन गई सुख्खा भयो भने शुक्रकीटलाई नष्ट गर्छ, फलस्वरुप गर्भधारण हुन पाउँदैन। चार वर्षबित्दा पनि गर्भ नरहेपछि श्रीमान्लाई समेत थाहा नदिई उपचार गराउन आएकी एक महिलाको पाठेघर र डिम्बाशय दुवैको विकास नभएको पाइएको छ। डा. श्रीवास्तव ती महिलाले हर्मोन थेरापीबाट पाठेघरको विकास गराएपछि अरु कसैको डिम्ब दान लिएर टेस्टट्युब बेबी गर्भाधान गराउन सक्ने सुझाव दिनुहुन्छ। त्यस्तै सिन्धुपाल्चोक जिल्लाकी एक महिलाको हर्मोनका कारण डिम्बाशयको विकास नभएपछि निःसन्तान केन्द्रमा उपचार गराएपश्चात् डिम्बाशयको विकास त भयो तर पनि गर्भधारण नभएपछि श्रीमान्लाई जँचाउँदा उनको शुक्रकीट गुणस्तरहीन भएको पाइयो। यस्तो अवस्थामा दाताको शुक्रकीट लिएर टेस्टट्युब प्रविधिद्वारा गर्भाधान गराउन सकिन्छ। पाठेघर नै विकसित नभएकी महिलाले दिदी-बहिनी वा साथीलाई गर्भधारण (surrogate Mother) हुन लगाएर सन्तान जन्माउन लगाउनुपर्ने हुन्छ। विकसित मुलुकमा यस्तो प्रचलन भए पनि नेपालमा भने हालसम्म छैन।

संसर्ग तालमेलयुक्त हुनुपर्छ 
दम्पती स्वस्थ छन् भने पनि तालमेल नमिलेको खण्डमा बच्चा नहुन सक्छ। लिंग उत्तेजित नभएर अथवा राम्रोसँग यौनसम्पर्क नभएमा बाँझोपन हुन जान्छ। कहिलेकाहीँ मनोवैज्ञानिक कारणले पनि लि· उत्तेजित नहुन सक्छ। यस्तो बेला श्रीमतीले माया गर्ने तथा उत्तेजित गराउनुपर्ने चिकित्सकहरु बताउँछन्। त्यस्तै दम्पती चिन्तित भई यौनसम्पर्क राखेमा पनि गर्भधारण हुँदैन। चिन्ता र यौन उत्तेजनाबीचको चक्रले डिम्बवाहिनी नली र पाठेघरको मांसपेशीमा तर· उत्पन्न हुन्छ। फलस्वरुप साधारणतया शुक्रकीट र डिम्बबीच मिलन नहुन सक्छ। समयमा महिनावारी हुन्छ भने महिनावारी भएको १०-१२ दिनदेखि १८-२० दिनसम्म दिनदिनै वा एक दिन बिराएर यौनसम्पर्क गर्दा बच्चा हुने सम्भावना हुन्छ। महिलाको डिम्ब फुटेर बाहिर निस्किएको बेला संसर्ग भएमा गर्भधारण हुने सम्भावना बढी हुने डा. उमा श्रीवास्तव बताउनुहुन्छ। सामान्यतया २१ दिनमा महिनावारी हुन्छ भने महिनावारी भएको ५ देखि ११ दिनभित्र संसर्ग भएमा बच्चा हुन सक्छ। त्यस्तै २८ देखि ३० दिनभित्र महिनावारी हुने महिलाको महिनावारी भएको १०-१२ देखि १८-२० दिनसम्म यौनसम्पर्क भए सन्तान हुन सक्छ। महिलाको डिम्ब परिपक्व भएर फुटेको बेला संसर्ग गर्नु उपयुक्त मानिन्छ। अरु बेला गरिएको संसर्गले सन्तान प्राप्ति नभएर केवल आनन्द प्राप्ति मात्र हुन्छ। सेना, प्रहरीलगायत अन्य कतिपय पेसाका व्यक्तिहरुको आफू स्वयम् र पत्नी स्वस्थ हुँदाहुँदै पनि सन्तान नहुनुको कारण संसर्गको बेला उचित तालमेल नमिल्नु नै हो।

एउटै शुक्रकीटले डिम्ब छेड्छ

अण्डकोषले करोडौं शुक्रकीट पैदा गर्छ। एक मिलिलिटर वीर्यमा कम्तीमा ६ करोड शुक्रकीट हुन्छन्। जम्मा शुक्रकीटमध्ये ५० प्रतिशत स्वस्थ, गतिशील र सक्षम हुनुपर्छ। शुक्रकीटमा विभिन्न विकार देखा परे एन्टिबायोटिक औषधि खुवाएर सक्षम तुल्याउन सकिने डा. उमा श्रीवास्तव बताउनुहुन्छ। स्वस्थ पुरुषको क्षमतायुक्त शुक्रकीटले महिलाको डिम्बलाई छेड्न सफल भएमा महिला गर्भधारण गर्न पुग्छिन्। पाठेघरको मुखबाट डिम्बवाहिनी नली हुँदै बाहिर निस्केको डिम्बलाई पुरुषको स्वस्थ एउटै शुक्रकीटले छेड्यो भने भ्रूण बन्ने डा. श्रीवास्तव बताउनुहुन्छ।
संसर्गपछि महिलाको योनिमार्गबाट सिमेन (Semen) बगेर बाहिर आउँछ। यस्तो बेला कोल्टे फेरेर केही समय सुत्न लगाउनुपर्छ। यस्तो गर्दा शुक्रकीट भित्र जान पाउँछ र गर्भ रहने सम्भावना हुन्छ। यदि महिलाको योनिमार्ग साँघुरो छ भने शल्यक्रियाद्वारा ठूलो पार्न सकिन्छ। त्यस्तै हाइमेन कडा वा बाक्लो भएर शुक्रकीट पाठेघरमा पुग्न नसकेको हो भने शल्यक्रियाद्वारा प्वाल पार्नुपर्छ अथवा हाइमेन नै निकाल्नुपर्ने हुन सक्छ।


एक पटक पनि गर्भधारण हुन नसकेको अथवा एक पटक गर्भधारण भइसकेपछि दोस्रो पटक गर्भधारण हुन नसकेको हो भने संयमता अपनाउनुपर्छ। सन्तान जन्माउन महिला र पुरुष दुवैको भूमिका हुन्छ। दम्पतीले आफ्नो खानपान, यौनजीवनमा सुधार ल्याई तालमेलयुक्त संसर्ग गर्दा नै सन्तान प्राप्ति हुन सक्छ। सन्तान नहुनुमा एक-अर्कालाई दोषारोपण गर्दै मनमुटाव बढाउनुभन्दा सम्बन्धित चिकित्सकसमक्ष गई परामर्श र उपचार सेवा लिनु लाभदायक हुन्छ। 


आधुनिक चिकित्सा पद्धतिले सन्तान प्राप्तिका सन्दर्भमा आउने विभिन्न समस्याको समाधान सुल्झाएको छ। सन्तान प्राप्तिको सुखका लागि उपाय र उपचार धेरै छन्। तसर्थ सन्तानको सुख पाउन तत्काल परामर्श लिएर उपचार गर्नु राम्रो हुन्छ। बेलैमा गरिएको उपचारले सन्तान प्राप्तिको आनन्द महसुस गर्न सकिन्छ।

म १८ वर्षो अविवाहित युवक हुँ । मेरो दाहिने अण्डकोष बेला-बेलामा सुन्निने गर्छ । प्रायः जाडोमा सुक्ने र गर्मीमा बिस्तारै सुन्निने गर्छ । यस्तो भएको एक वर्षभयो । अण्डकोष सुक्दै जाँदा बिरामी भएजस्तो हुने र फुक्दै जाँदा स्वस्थ भएको अनुभव हुने गर्छ । यसरी अण्डकोष सुन्निदा दुख्दैन । हातले थिच्दा बिस्तारै सुक्दै जाने र थिच्न छाडेपछि फेरि बढ्दै जाने गर्छ । यस प्रकारको समस्याको समाधानको उपाय बताइदिनुभए मलगायत मेरा साथीहरु पनि आभारी हुने थियौं ।
- विश्वकुमार अधिकारी, रामेछापअण्डकोष र अण्डकोष थैली कतिपय व्यक्तिले अण्डकोष र अण्डकोष थैली वा स्क्रोटम (Scrotum) दुवै एकै कुरा हुन् भन्ने ठान्छन् तर वास्तवमा कुरा त्यसो होइन । अण्डकोष र अण्डकोष थैली फरक कुरा हुन् भन्ने कुरा थाहा नभएको कारणले स्क्रोटममा भएको समस्यालाई पनि अण्डकोषको समस्या ठान्ने गर्छन् । तर कुरा त्यसो नहुन सक्छ । अण्डकोष पुरुषमा भएको एक प्रमुख प्रजनन अंग हो । शुक्रकीट र पुरुषत्व प्रदान गर्ने हर्मोनको उत्पादन यहीँ हुन्छ । यो लिंगको फेदनिर झुन्डिएको छालाको पातलो थैलीभित्र हुन्छ । लगभग १०-११ वर्षो उमेरबाट अण्डकोषको विकास सुरु हुन्छ र यसको विकासले व्यक्ति किशोरावस्थामा प्रवेश गरेको संकेत गर्छ । किशोरावस्थाभरि नै यो निरन्तर बढ्ने क्रम चल्छ ।यसको आकार अलि चेप्टो अण्डाकारको हुन्छ । सालाखाला १० देखि १४ ग्राम तौल भएको यो अंगको आयतन सरदर ४X३X२.५ सेन्टिमिटर हुन्छ । यसभन्दा केही बढी र केही कम हुनु पनि सामान्य कुरा हो । मानिसको स्वरुप र उचाइ फरक-फरक हुने भएझैँ अण्डकोषको आयतन तथा आकार व्यक्तिअनुसार फरक-फरक हुन्छ । दुबै अण्डकोष पनि समान आकार वा आयतनको नहुन सक्छ र यसमा केही भिन्नता हुनु सामान्य कुरा हो । त्यसैगरी दुवै अण्डकोष पनि समानरुपमा झुन्डिएको नभई एक अण्डकोष केही माथि र अर्को केही तल हुन सक्छ । यो पनि अस्वाभाविक होइन ।अण्डकोष एक पातलो छालाको थैलीमा हुन्छ । यही थैलीलाई नै अण्डकोष थैली अर्थात् अंग्रेजीमा स्क्रोटम (Scrotum) भनिन्छ । मूलतः अण्डकोष थैलीको काम भनेको अण्डकोषलाई सुरक्षा प्रदान गर्नु हो । त्यसको अलावा यसको एक विशेष कार्य हुन्छ, त्यो हो अण्डकोषको तापमानलाई नियन्त्रण गरेर राख्ने अर्थात् वातानुकुलित पार्ने । अण्डकोषले तापक्रम मिलाउँछ अण्डकोष थैलीका काममध्ये अण्डकोषको तापक्रम मिलाउनु एउटा विशेष काम हो । त्यसैले यसले एयर कन्डिसन ( Air Condition) को जस्तो काम गर्छ । अर्थात् यसले वातानुकुलित पार्ने कार्य गर्छ । जाडो समयमा खुम्चिएर यसले अण्डकोषलाई न्यायो बनाइराख्छ भने गर्मीमा लत्रक्क परी झोल्लिएर शीतल राख्न मद्दत गर्छ । तपाईंले केहीबेर अण्डकोष थैलीलाई हेरिरहनुभयो भने यो बिस्तारै भए पनि चलायमान हुन्छ, ताकि चिसो बनाइराख्न सकियोस् । यो एक सामान्य प्रक्रिया हो । कतिपयले यसैलाई पनि कुनै खराबी हो कि भनेर चिन्ता लिने गर्छन् तर चिन्ता गर्नु आवश्यक छैन । यो सामन्य अवस्था हो ।यसलाई किन वातानुकुलित बनाउनु आवश्यक हुन्छ भन्ने जिज्ञासा पनि हुन्छ । वास्तवमा शुक्रकीट उत्पादनको लागि अण्डकोषको तापक्रम हाम्रो शरीरको भन्दा केही कम हुनु उत्तम हुन्छ । त्यसैले यसलाई केही कम तापक्रममा राख्न प्रकृतिले नै यस किसिमको विशेष व्यवस्था अपनाएको हुन्छ । त्यसैले अण्डकोष थैली -अण्डकोषलाई छोपेर राख्ने छालाको थैली) सधैँ एकै आकारको भने हुँदैन भन्ने कुरा बुझनर्ुपर्छ ।अण्डकोष थैली किन ठूलो हुन्छ ?तपाईंले बेला-बेलामा दाहिने अण्डकोष सुन्निने कुरा उल्लेख गर्नुभएको छ । कुन-कुन बेला वा कस्तो शारीरिक अवस्थितिमा यो बढी वा कम सुन्निने गर्छ भन्नेबारेमा बढी जानकारी भएको भए जवाफ लेख्न सजिलो हुने थियो । तपाईंले अण्डकोष भनेर उल्लेख गर्नुभए पनि अण्डकोष नै सुन्निएको कुरा गर्नुभएको हो वा अण्डकोष थैली ठूलो भएर आएको हो भन्ने कुरा छुटयाउनु एकदमै आवश्यक छ । तपाईंको पत्रमा भएको स्थितिलाई केलाउँदा अण्डकोष थैली सुन्निएको जस्तो बुझिन्छ र विशेष गरेर तलका अवस्थामध्ये कुनै एक भएको हुन सक्ने सम्भावना भएकोले त्यसैको बारेमा चर्चा गरौं ।जन्मजात नै हुने हाइड्रोसिल (Congenital hydrocele) उभिँदा ठूलो भएर आए पनि सुतेपछि बिस्तारै सानो हुँदै जान्छ । तर हातबाट केही दबाब दिँदैमा तुरुन्तै सजिलै यसमा भएको रस निख्रिँदैन ।यस किसिमको अवस्थामा अण्डकोष थैलीको छाला हर्ेदा वा छाम्दा खुजमुज परेको स्थिति ९च्गनयकष्तथ० कम भएको अनुभव गर्न सकिन्छ । तर यसमा कुनै नसा सुन्निएको जस्तो भने हुँदैन । यदि निकै सुन्निई ठूलो भएको अण्डकोष थैलीमा अँध्यारो स्थानमा बसेर सानो र्टच बाली हर्ेदा अर्धपारदर्शी देखिन्छ ।भ्यारिकोसिल (Varicocele) भएको अवस्था अर्को स्थिति हो । यसो हुँदा रक्तनसा सुन्निन गई अण्डकोष थैली नै केही बढ्न गएको हुन सक्छ । अण्डकोषबाट रगत फर्काउने रक्तनसाहरु फुल्न गई यस्तो हुने गर्दछ । यो प्रायजसो तरुण तथा नव वयष्कहरूमा हुने गर्छ । यो प्रायः बायाँतिर हुने गर्छ ।यसले ठण्डा मौसममा बस्नेे व्यक्तिलाई भन्दा गर्मी मौसममा बस्ने व्यक्तिलाई बढी पिरोल्ने गर्छ । पुड्का मानिसको तुलनामा अग्ला तथा पातला मानिसमा यस्तो अवस्था बढी देखिन्छ । कतिपय अवस्थामा कुनै खास लक्षण नै अनुभव गर्न सकिंदैन । तर केही व्यक्तिले अण्डकोषको क्षेत्रमा केही तानिएको जस्तो महसुस गर्न सक्छन् । यसलाई छाम्दा ँगडयौलाको पोका’ जस्तै अनुभव हुन्छ । यो उभिएको अवस्थामा देखिए पनि पल्टिँदा वा सुतेको अवस्थामा हराउँछ ।अण्डकोष थैलीलाई भरथेग गर्ने विधि सुरुमा अपनाउन सकिन्छ । पीडा भइरहेमा, सन्तान प्राप्तिमा यसैले नै असजिलो पारेको वा अण्डकोष सुक्न थालेको स्थितिमा भने शल्यक्रिया गर्नुपर्ने अवस्था आउन सक्छ ।के यसले यौनजीवनमा असर पार्छ ?अण्डकोष थैली केही मात्रामा ठूलो हुँदैमा यौनजीवनलाई कुनै नकारात्मक असर गर्दैन । तर अण्डकोष थैली निकै ठूलो भएको स्थितिमा र शारीरिक रुपमा दैनिक जीवनयापन गर्न नै गाह्रो हुने स्थितिमा यौनजीवनमा पनि त्यसको केही असर पर्ने कुरा नकार्न सकिन्न । भ्यारिकोसिलकै कुरा गर्ने हो भने पनि सामान्यतया समस्या चर्को छैन भने यसले यौनजीवनमा असर गर्दैन । तर अण्डकोष थैलीको कार्य अण्डकोषलाई शीतल बनाइराख्नु हो । सामान्यतया अण्डकोषमा मलद्वारको भन्दा २.५ ड्रि्री सेल्सियस कम तापक्रम हुने गर्छ । तर भ्यारिकोसिल भएको स्थितिमा यो तापक्रमको फरक निकै कम अर्थात् ०.१ ड्रि्री सेल्सियस हुन सक्छ । यसो भन्नुको अर्थ लगभग शरीरको तापक्रमको हाराहारीमा नै अण्डकोषको तापक्रम पुग्न सक्छ । यस्तो स्थितिमा शुक्रकीटको उत्पादनको लागि वातावरण उत्तम हुँदैन र त्यसको नकारात्मक प्रभाव शुक्रकीटको उत्पादनमा पर्न सक्छ । यस्तो स्थितिमा प्रजनन क्षमतामा ह्रास आउन सक्छ । प्रजनन क्षमता यौनजीवनको महत्त्वपूर्ण पक्ष हो । समाधानको उपाय पत्रमा उल्लेख गरिएका सीमित जानकारी र शारीरिक तथा अन्य परीक्षणको अभावमा तपाईको समस्या यही नै भनेर यकिन गर्न गाह्रो हुन्छ । समस्याको निदान नगरी उपचार वा समाधानको कुरा गर्न त्यसै मिलेन । यहाँ सम्भावित स्थितिका बारेमा मात्रै चर्चा गरिए पनि अण्डकोष थैली सुन्निने अन्य अवस्थाहरू अनि अण्डकोष आफैं नै ठूलो हुने विभिन्न अवस्थाहरू पनि हुन्छन् । अण्डकोषको विभिन्न संक्रमणदेखि टयुमरहरूसम्म यसका कारक हुन सक्छन् भन्ने कुरा बुझनु जरुरी छ । समस्याको समाधानको लागि र्सवप्रथम चिकित्सकसँग परीक्षण गराउनुहोस्, ताकि समस्याको सही पहिचान हुन सकोस् । शल्यचिकित्सकलाई जँचाउनुभए बेस हुन्छ । समस्याको पहिचान भएपछि त्यसैअनुरुप उपचारको क्रम अघि बढाउन सकिन्छ । अन्त्यमा एक प्रश्न तपाईंलाई- किन तपाईलगायत तपाईंका साथीहरू पनि आभारी हुने लेख्नुभएको होला ?
डा. राजेन्द्र भद्रा